باید تاریخ بخوانیم
محمود برآبادی
چرا باید کتاب‌های تاریخی را خواند؟ آشنایی نسل جوان با گذشته سرزمین خود چه سودی برای آنان دارد؟ همان‌طور که هر فردی گذشته‌ای دارد که بدون این گذشته هویت او قابل‌تعریف نیست، ملت‌ها هم گذشته‌ای دارند که به آن تاریخ می‌گوییم.
تاریخ واژه‌ای عربی به معنای «سرگذشت یا سلسله اعمال و وقایع و حوادث قابل ذکری است که به ترتیب زمان تنظیم شده باشد.» (فرهنگ فارسی معین ذیل واژه تاریخ) و در تعریفی کوتاه‌تر می‌توانیم بگوییم: تاریخ سرگذشت ملت‌هاست.
حال این سؤال مطرح می‌شود: آگاهی از سرگذشت ملت‌ها یا تاریخ، به چه درد امروز ما می‌خورد؟ چرا ما باید از آن اطلاع داشته باشیم؟
پاسخ روشن است. اگر ما از گذشته اطلاع داشته باشیم اشتباهات گذشتگان را تکرار نمی‌کنیم یا آن را به حداقل می‌رسانیم. سؤال دیگر این است مگر گذشتگان ما اشتباه هم داشته‌اند؟
مطالعه کتاب‌های تاریخی نشان می‌دهد که ملت ایران همانند سایر ملت‌ها گذشته‌ای پرفرازونشیب همراه با افتخارات زیادی داشته است. اما همه تاریخ ما اوج نیست؛ بلکه فرودهایی هم داشته‌ایم. کسانی که تاریخ خوانده باشند می‌دانند که شاهان و سرداران ایرانی گاه به سرزمین‌های دیگر دست‌اندازی کرده‌اند. گاه شاهان و حکمرانان قساوت‌های غیرقابل باوری در مقابله با حرکت‌های مردمی از خود نشان داده‌اند و بیدادگری‌های فراموش نشدنی از خود به یادگار گذاشته‌اند. درست به همین دلیل است که باید تاریخ را خواند و با فرازوفرودهای تاریخ آشنا شد. چراکه تاریخ گذشتگان، می‌تواند چراغ راه آیندگان باشد. اما چگونه می‌توانیم از گذشته آگاه شویم؟
گرچه نمی‌توانیم مثل داستان‌های تخیلی به گذشته سفر کنیم و با مردمی که خیلی سال پیش روی این کره خاکی زندگی می‌کرده‌اند، صحبت کنیم، اما می‌توانیم با استفاده از آثار بازمانده از آن دوران ـ چه کتاب‌ها و کتیبه‌ها و چه اماکن و اشیا ـ اطلاعات بسیاری درباره گذشته به دست آوریم.
آشنایی با تاریخ کشورمان برای نسل حاضر، هم ضروری است هم مفید. خواندن کتاب‌های تاریخی علاقه نوجوانان را به سرزمینی که در آن به دنیا آمده و بزرگ شده‌اند، افزایش داده و به پرورش روحیه میهن‌دوستی و ایجاد عرق ملی کمک می‌کند. همچنین آشنایی با تاریخ گذشتگان سبب می‌شود از تکرار تجربه‌های گذشته که گاه به قیمت گرانی تمام‌شده، جلوگیری شود.
ارسال نظر