تام گیتس: یک نوجوان واقعی

تام گیتس پسر نوجوان پرهیجانی است که توی خانه با خواهرش دلیا حسابی مشکل دارد. او توی مدرسه هم سعی می‌کند از تکالیفی که آقای فولرمن به او می‌دهد در برود و تازه مشکل بزرگ‌تر اینکه مارکوس امسال بغل‌دست او می‌نشیند. این بدترین اتفاقی است که می‌تواند برای تام‌ گیتس بیفتد. در کنار همه‌‌ی این چیزها تام که عاشق موسیقی است با صمیمی‌ترین دوستش گروه موسیقی سگ‌های زامبی را تاسیس کرده است.

مجموعه رمان گرافیکی تام‌ گیتس با نویسندگی و تصویرگری لیز پیشون و ترجمه‌ی آتوسا صالحی در انتشارات افق منتشر شده است. این مجموعه که شامل ۱۸ جلد کتاب است که به زبان‌های مختلفی ترجمه شده و برنده‌ی جایزه خنده‌دار رولددال، جایزه کتاب کودک خانه قرمز و جایزه کتاب کودک واتراستونز شده است. در مجموع ۱۵ جلد از این کتاب‌ها در نشر افق و در قالب سه قاب مختلف بسته‌بندی و منتشر شده است. 
تام گیتس یک پسر نوجوان معمولی است. با تمام مشکلاتی که نوجوان‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. درگیری‌های او با خواهر بزرگترش موجب می‌شود او هم سعی کند تا می‌تواند دلیا را اذیت کند. توی مدرسه هم تام گیتس خیلی از فعالیت‌ها را دوست ندارد و تا آنجا که بتواند از زیر آن‌ها در می‌رود. در اغلب موارد هم آقای فولرمن معلم کلاس، متوجه کارهای تام گیتس می‌شود و گاهی پدر و مادر او را در جریان می‌گذارد. 
تام گیتس عاشق موسیقی است. او با دوستانش دِرِک و نورمن در گروه سگ‌های زامبی ساز می‌زند و تازه دوست دارد به تماشای کنسرت سه تا باحال برود که کار ساده‌ای به نظر نمی‌رسد. 
شاید مهم‌ترین عامل محبوبیت رمان‌ گرافیکی تام گیتس در کنار تصاویر ساده و آماتورگونه و البته جذاب و حاوی طنز ظریف، خود شخصیت تام باشد. صداقت و صمیمیت تام گیتس در بیان خاطرات روزانه‌اش برای نوجوانان جذاب است. تام گیتس روی مشکلاتش سرپوش نمی‌گذارد و نکات مثبت و منفی شخصیتش را بروز می‌دهد. در عین حال او مشکلات روزمره‌ی یک نوجوان را به راحتی بیان می‌کند و اغلب نوجوانان با او هم‌ذات‌پنداری می‌کنند. مثل وقتی که از دلیا خواهر بزرگترش عصبانی است یا سعی می‌کند او را اذیت کند. شاید هیچ نوجوانی نباشد که از دست بزرگ‌ترها به بهانه‌های مختلف حرص نخورد و البته هیچ نوجوانی نیست که تلاش نکند مطابق میل بزرگ‌ترها رفتار نکند.
تام گیتس از تکالیف تکراری مدرسه خیلی زود خسته می‌شود و با بهانه‌های عجیب و غریب از شر آن‌ها خلاص می‌شود. در عین حال برای علایق خودش تلاش می‌کند و از خود پشتکار نشان می‌دهد. 
عامل دیگری که می‌تواند در محبوبیت این کتاب نقش مهمی داشته باشد ماهیت کمدی آن است. سراسر کتاب سرشار از طنز ساده و ملایم و ظریفی است که کتاب را برای نوجوانان خنده‌دار و مفرح می‌کند. این طنز هم در جزییاتی مثل گذاشتن اسم خروس روی سگ دوست تام گیتس وجود دارد و هم در کلیات داستان و شیطنت‌هایی که خود تام انجام می‌دهد و هم در تصاویر کتاب که به نوعی بخش مهم و کامل‌کننده‌ای از داستان را تشکیل می‌دهند. 
بعضی از منتقدین بدون در نظر گرفتن این خصوصیات طنز، کتاب را الگوی نامناسبی برای نوجوانان معرفی کرده‌اند. اما وقتی پای داستان طنز در میان است باید مقتضیات آن را در نظر گرفت. شیطنت‌های تام گیتس بیشتر حس و حالی طنز دارد و او شخصیتی ضداجتماعی یا ضد خانواده نیست.